"Her şey yerli yerinde"

 

2023 (c) bizans

"Her şey yerli yerinde; masa, sürahi, bardak,
Serpilen aydınlıkta dalların arasından
Büyülenmiş bir ceylan gibi bakıyor zaman
Sessizlik dökülüyor bir yerde yaprak yaprak."

 A. H. Tanpınar

 

Dünyada en çok istediğim şey

 

 "Dünyada en çok istediğim şey," diyorum, çünkü artık konuşmayı sürdürmem
daha doğru olacaktı, "saatleri geriye çevirebilmektir." 

Italo Calvino. Bir Kış Gecesi Eğer Bir Yolcu

 

duygusu kalır

küçük hatıraların 

her şey birikir.

 

    20210316, mb

Küçük Zaman Sözlüğü

Mutfaktan geçip küçük balkona çıkıyorum. Yağmurda ıslanan balkondaki çiçeklere bakarken sırtımda bütün hatıraların izi sızlıyor sanki. Fatma Hanım'ın çiçeği bu önümde duran, sanki ondan gelen bir haber varmış gibi. Onu çok özlüyorum. Bazen sesini duyuyorum, küçük ayaklarıyla mutfakta gezindiğini sanıyorum. Zihnimde dönüp duruyor küçük ellleri gibi ardı ardına küçük anılar. Onu çok özlüyorum. Yokluğu can yakıyor.

Çok yorucu bir yıl oldu diye düşünüyorum. Belki de ben çok yorgunum, yaşlandım biraz daha. Hiçbir şeyi tamamına erdiremeyen bir yapım olduğunu bir kez daha anladım. İyi başlıyorum ama sonra işte her şeyi yarı yolda bırakıyorum sanki. Ardından her yerde istenmeyen bir misafir gibi bekliyorum. Neyse, çok düşünmenin yan etkisi de çok oluyor, en iyisi susmak. Daha da iyisi kitap okumak galiba. Kitaplar beni sakinleştiriyor.

Kendimi dünyada en iyi hissettiğim yer neresi acaba? Bilmiyorum, hemen bir yer söyle deseler yandaki küçük oda derim belki. Duvarlarda kitaplar dost bakışlarıyla daima avutuyor sanki. Sonra, günün sözünü söyleyip duruyorlar, geçen gün ömürdendir.

Köşede duran plastik yeşil sepet bile hüzünlü, içindeki yumak Gordion düğümü gibi.Balkona çıkmadan önce Necatigil'in "Küçük Zaman Sözlüğü" şiirini okumuştum, son dizeler çok dokunuyor:


"Boşluklar, yokluklar bırakır
Sepetlere, sallara salarlar
Kapatırlar üstüne taşları
Her zaman hep bu mudur?"

Sonbahar

Son harfler.

Kahvenin getirdikleri

15 Aralık 2016, akşam sularında.

Uzletgâh

 En iyisi insanlardan uzak yalnız bir köşe bulmak.

CENNETTEN CEHENNEME PETRA

Mayıs 2014, Petra

Geçen akşam Afrika kahveleri içmekten hoşlandığım bir yer olan Gayrettepe'deki Petra'ya gittim. Elimde Michel Pastoureau üstadın siyah rengin tarihiyle ilgili enfes kitabı da vardı.

Aylardır Petra'ya uğramıyordum. Yalnız başına gidilebilecek korunaklı bir mekân olması, dekorasyonun bir parçası olan çok ilginç koleksiyonlar barındırması, sessizliği, sakinliği, içinde ağır ve güzel kitapların olması çok hoşuma gidiyordu.

Kapıdan girişte birden durdum, önce yanlış bir yere geldim zannettim. Bir iki adım atınca baygınlık verici o meş'um caz şarkılarına karışan bir uğultu karşıladı beni. Arı kovanına benzeyen mekâna okul sıralarına benzeyen bir sürü masa konmuş. Bu masalarda sokaklarda olduğundan daha fazla havalı kadın ve erkek vardı.

Elbette kendimi yabancı hissettiğim bir yerde fazla duramazdım, kan ter içinde kendimi dışarıya zor attım ve bir daha dönmemek üzere cennetten cehenneme dönen Petra'dan ayrıldım.

İnsanların çok olduğu bir yerde kahve oluyor da huzur olmuyor maalesef.

Hüseynî, Ayasofya

Sütun başlığı, Ayasofya, 9 Mart 2007 (c) bizans

 
Geçen gün bir Türk musiki makamlarıyla ilgili konuşurken, arkadaşım Süleymaniye Camii için "Segâh makamına benziyor" dedi, "yekpare, sade, gururlu ve hüzünlü." diye bitirdi.

Ben de, Ayasofya ise hüseynî makamına uygun galiba, dedim. Ağıtlar en çok hüseynî makamında bestelenmiş, Ayasofya da geçmişe bir ağıt gibi duruyor, zaten yaklaşık 1500 sene önce yapıldığı zamanda bile çok daha eski bir zamanı arayan zihinlerin eseridir sanki. Ayasofya'nın taşları bir araya geldiğinde yapıya başka bir hava vermiş, suyun akışı donmuş ve sessizliğin güzelliği gelmiş oturmuş.

Bir de Birhan Keskin'in güzel bir şiirinde geçer bu makam:

"Hüseynî bir makam büyüyor içimde
hem çocuğum bu ayrılıkta ben hem anne
birini ötekinde yitirdiğim ikiziyim kendimin
ve geçmiş serin bir ülkedir içimde.

Aktım eridiğim yerden ve zamandan
bilmiyorum nerde soğudum,
dondum nerde."

Gelmek istediğim yer şurası, eskiden yaşamış güzel insanlar da kendilerine has makamlar gibi, kendileri yok ama sesleri duyuluyor, hissediliyor.

En güzeli, mesela bir akşam vakti, güneş batarken, içimize bir başka zamanın ışığı düşer gibi oluyor ve seziyoruz ki kimse gitmemiş, her şey biraz daha soğumuş o kadar.

Ayasofya, 9 Mart 2007 (c) bizans

GÜNEŞTE YIKANMIŞ, GÖLGEDE BÜYÜMÜŞ

Kasım 2008

Bu fotoğrafı, Muhsin Akgün'ün armağan ettiği Nikon F90x ile 2008'de çekmiştim.

Biri içeride, diğeri dışarıda iki sandalye. Biri eve bakıyor, diğeri dışarıya.

Biri içeride olana dikkat dikkat kesilmiş gibi, diğeri dünyayı duymaya çalışıyor. Balkondaki sandalye güneşle yıkanıyor, odanın içerisinde duran sandalye de güneşi hissediyor, ışık doğrudan olmasa da bu sandalye de aydınlanıyor.

Bugün, işe gitmeden önce Mecidiyeköy Antikacılar Çarşısı'nın merdivenlerine oturdum, gelip geçen insanları seyrettim. Hemen arkamda, içeride tarihin dokunup geçtiği insanlardan kalma yığınla eşya vardı. Yukarıdaki fotoğrafta görülen sandalyeler gibiydiler. Kimi güneşte yıkanmış, kimi gölgede büyümüş.

Haiku yağmuru

2005 yılında hafta içi yağmurlu bir günde Ayasofya'yı gezerken çektiğim fotoğraf.

Öğle üzeri yemekte okumak üzere bir makalenin çıkışını alıp sokağa çıktım. Gün ortasında hava kararmıştı. Gri bulutların gökyüzünü şenlendirdiğini görünce bir haiku mırıldandım:

Hava karardı.

Yağmur yağacak sanki.

Rüzgârın sesi.

Sonra lokantaya gidip oturdum. Mercimek köftesi ve erişte salatası aldım. Kapıya yakın oturuyordum.

Yazarın Başo'ya Basho demesi bana hatalı gelmişti ama makalede şöyle hoş cümleler okudum: "Japon şiiri tohumlarında insan kalbini taşır ve sayılamayacak kadar sayıda sözcük dalları olarak gelişir."

M.S. 905 yıllarında Ki no Tsurayuki tarafından yazılan Kokinshu kitabının önsözünde yer alıyormuş bu tanım.

Okumayı bırakıp dışarıya baktım, rüzgârın sesi değişmişti ve ben "Japon şiiri tohumlarında insan kalbini taşır..." cümlesini tekrarlıyordum.

Tam o sırada yağmur başladı.

Unutma saati

Evde sadece kitaplar ve ben varım. Bir şişe de şarap duruyor buzdolabında. Bitmesin diye yarım bardak içiyorum arada sırada. Papazkarası üzümü değil Merlot bu seferki. Artık Papazkarası yok, çok baktım bulamıyorum. Aslında içmesem de olur, şaraba çok bayılmıyorum, kahveyi daha çok seviyorum. Su içerek de kitap okuyarak da sarhoş olabiliyorum. Ama en iyisi kitap okumak. Yalnız olduğumu unutuyorum.

Yazdıklarım, denizde

Bir şeyler söylemek istedim. 

Sonra birden başka bir dilde konuştuğumu anladım, sustum. 

Yazdıklarımı sildim. Yorgunum.

Hâl Tercümesi

Dünyayı hatırlıyorum.
Bir zamanlar yeryüzünde
tek başına dolaşıyordum.
Uçsuz bucaksız ve katı
bir yerdi hatıralar denizi.
Yeni bir şey yoktu acılarda.
Tohumlar ektim her güne
akarsulara, defterlere, sessizliğe.
Şimdi her şey değişti her şey:
"koskoca bir ağaç görüyorum
        ufacık bir tohumda"*
Kelimeler büyüdü ağzımda
ve benden uzaklaştı hepsi alev,
ve sana sığındılar ey güneşli gün.

Yakalanmışım, eskiçağda kalmışım,
başka olmuşum, her şeye yabancı
bir nehri takip etmek istemişim,
sonra içimdeki nehre düşmüşüm.



*Asaf Halet Çelebi

2'de 1

Birken iki olmak güzel.

İkiyken bir olmak kötü.

Fotoğraf ile ibadet

Şişli Camii, İstanbul, 2012 © bizans

Camileri severim. İçinde hat eserleri varsa daha çok severim.

Ama dindar değilim, benim için ibadet bu hat eserlerini ve kubbeyi seyretmek.

Anton Çehov

"Yazarın mübarek adını yazalım."

Olympus Mju-1, Ilford Pan 400, 29.10.2010

film pour eprevues noir-et-blanc

Aylardan sonra Şahap abiye yani Pamuk ticarete uğradım, elimde batan bir gemiden almış olduğum bir yığın renkli film vardı, o kadar çok film vardı kı bir kısmını arkadaşlarıma hediye ettim ve filmler sonunda bitti. Ben de yeni almış olduğum Olympus Mju-1 şerefine 2 tane Kodak BW400CN aldım (Ilford XP2 400 ile Kodak arasında kararsız kaldım bir an, zaten fotoğraf hayatım Ilford ile Kodak arasında gidip gelmiştir, ikisini de seviyorum). Bu arada anlaşılmıştır sanırım yazının başlığı da bu kutunun üüzerinden bir alıntı. :)

Kodak BW400CN gayet güzel bir film, renkli banyo (C-41) yapılabilmesi nedeniyle benim gibi bütçesi kısıtlı olanlar için iyi bir alternatif. Biraz daha para bulabilirsem daha iyi bir film alırım.



Filmlerin hâlâ piyasada olması büyük mutluluk, dijital canavarın dişleri arasından şimdilik kurtulmuş görünüyor film teknolojisi, ama geleceği karanlık orası ayrı, şimdilik tadını çıkaralım diyorum.

Şahap abinin fotoğrafı: Ilford Pan 400, 2007.

Gidelim

Thomas Ruff fotoğrafa inanmıyormuş. (Radikal, Ayşegül Sönmez, 09.07.2010, sayfa 22)

"Artık fotoğraf çekilmiyor, aranje ediliyor." diyor Ruff.

Ruff'un fotoğrafla dalga geçmesi hoş aslında.

Ama en güzeli Grateful Dead dinlemiş olması, bir zamanlar punk takılması. Bu iyi.

Bence müzik zevki fotoğraflarından(!) daha iyi.

(Olympus XA, Kodak 400 tmax)

Kahve saati.

(Olympus XA, Fuji 200)